14 اردیبهشت 1403 - 01:59

مددکاری اجتماعی یک حرفه کاربردی و رشته تحصیلی دانشگاهی است که توسعه و تغییر اجتماعی، انسجام اجتماعی و توانمندسازی و آزادسازی افراد را تسهیل می‌کند. اصول عدالت اجتماعی، حقوق بشر، مسئولیت جمعی و احترام به تفاوتها در مددکاری اجتماعی اساسی‌‍ اند.

مددکاری اجتماعی، با تکیه بر علوم اجتماعی، علوم انسانی و دانش بومی، افراد و ساختارها را در مقابله با چالش‌های زندگی و ارتقاء رفاه و بهزیستی درگیر می‌کند.

حقوق بشر  به عنوان حقوق اساسی درک می‌شود که یک شخص فقط به دلیل اینکه یک انسان است از آن برخوردار است. اصطلاح «حقوق بشر» به آن دسته از حقوقی اطلاق می شود که صرف نظر از تابعیت، وضعیت اقامت، قومیت، جنسیت یا سایر ملاحظات برای بشریت جهانی تلقی می‌شوند.

حرفه مددکاری اجتماعی رابطه نزدیکی با حقوق بشر دارد، زیرا به ارزش‌هایی مانند احترام، کرامت و تعیین سرنوشت پایبند است. این حرفه به دلیل به چالش کشیدن رفتار غیرانسانی با افراد آسیب پذیر و ظلم ستیزی و مهم‌تر از همه، اطمینان از اینکه به افراد آسیب پذیر توجه می‌شود، بسیار مورد توجه است.  مأموریت آن این است که همه افراد را قادر سازد تا پتانسیل کامل خود را توسعه دهند، زندگی خود را غنی کنند و از تعارضات جلوگیری کنند.

مددکاری اجتماعی حرفه‌ای بر حل مشکلات و تغییر متمرکز است. حرفه مددکاری اجتماعی تغییرات اجتماعی، حل مشکل در روابط انسانی و توانمندسازی و رهایی افراد را برای افزایش رفاه ترویج می‌کند. حقوق‌بشر و عدالت اجتماعی از اصول اساسی مددکاری اجتماعی است. حقوق بشر به ویژه برای مددکاران اجتماعی هنگام اتخاذ تصمیماتی که مربوط به نیازهای مراقبتی آتی افراد است، اهمیت دارد. محوریت حقوق بشر در مددکاری اجتماعی اقدامات تخصصی مددکاران اجتماعی به منظور تحلیل وضعیت اجتماعی افراد، تغییر در سبک زندگی ایشان به وسیله جلب اعتماد و برقراری رابطه درمانی مناسب می‌باشد.

هسته اصلی اقدام در حرفه مددکاری اجتماعی برای ترویج و حفاظت از یک جامعه عادلانه و دفاع از حقوق و منافع افراد آسیب پذیر است. همانطور که در تعریف جهانی مددکاری اجتماعی در ابتدای متن اشاره شده است، اصول عدالت اجتماعی، حقوق بشر، مسئولیت جمعی و احترام به تنوع ها در مددکاری اجتماعی نقش اساسی دارند.

مددکاری اجتماعی اساساً شامل یک رسالت و عملکرد اجتماعی، سیاسی و اخلاقی است و یک عمل ارزشی خنثی است و تمرینی فاقد قدرت در پرداختن به مسائل بی عدالتی و نابرابری نمی‌باشد. بنابراین مددکاری اجتماعی یک حرفه حقوق بشری است. مددکاران اجتماعی همواره تلاش می‌کنند با شیوه ها و مکانیسم های طرد افراد مبارزه کنند و به عدالت اجتماعی و کرامت انسانی کمک کنند.

مددکاری اجتماعی، از بدو شکل‌گیری، یک حرفه حقوق بشر بوده است که اصل اساسی آن ارزش ذاتی هر انسان و یکی از اهداف اصلی آن ارتقای ساختارهای اجتماعی عادلانه است که می تواند ضمن حفظ کرامت مردم، امنیت و توسعه فردی و اجتماعی را ارائه دهد. نگرانی‌های مددکاران اجتماعی ارتباط نزدیکی با احترام به حقوق بشر دارد. حقوق بشر و آزادی های اساسی برای همه افراد میباشد که برخورداری از آنها بدون حقوق اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و مدنی – سیاسی غیرممکن است. با توجه به متن حقوق اساسی در دو مولفه کرامت انسانی و آزادی های اساسی خلاصه میشود که امکان توسعه ظرفیت های انسانی را فراهم میکند.

مددکاران اجتماعی با نیازهای مشترک انسانی سروکار دارند. آنها برای پیشگیری یا کاهش مشکلات فردی، گروهی و اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی برای همه مردم تلاش می‌کنند. با انجام این کار، آنها به دنبال حفظ حقوق افراد یا گروه‌هایی هستند که با آنها کار می‌کنند.

مددکاران اجتماعی غالباً در موقعیت‌های تعارض اقدام می‌کنند و تجربه آنها از تأثیر شرایط اجتماعی بر توانمندی افراد و جوامع برای حل مشکلات نشات می‌گیرد. این بدین معنی است که آنها درک می‌کنند که تحقق کامل حقوق مدنی و سیاسی و برخورداری از حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جدایی ناپذیر است. بنابراین، سیاست‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی نقش مهمی در تضمین گسترش حقوق بشر دارند.

مددکاران اجتماعی در نتیجه نقش و مسئولیت خاص خود در جامعه، اغلب وجدان جامعه هستند. بنابراین نظام ارزشی، آموزش و تجربه مددکاران اجتماعی ایجاب می کند که مسئولیت حرفه‌ای ارتقای حقوق بشر را بر عهده بگیرند. مددکاران اجتماعی باید با سایر مشاغل و سازمان‌های غیردولتی در زمینه مسائل حقوق بشر همکاری کنند. آنها به عنوان مدافعان تغییر، اغلب در خط مقدم جنبش‌های تغییر هستند و بنابراین خود در معرض سرکوب و سوء استفاده قرار می‌گیرند.