توانبخشی بیماری های اعصاب و روان
اصول و روشهای توانبخشی روانی
اصول توانبخشی روانی همسنگر تلاش درمانگران برای بهبودی اشخاص دچار ناتوانی روانی است. این اصول که بازتاب ارزشها و مهارتهای اصلی خدمات توانبخشی هستند، به عنوان اهداف و اهداف یادگیری به کار میروند و شامل مرور میشوند تا به یادآورند که خدمات توانبخشی بر پایه نیازهای خدماتگیرندگان استوار است و با ارائه حمایتهای روانی، اجتماعی و شغلی برنامهریزی شده است که به زندگی آنان معنا و ساختار ببخشد. دستاندرکاران حرفهای درمانهای توانبخشی باید این اصول را به عنوان مفاهیم محوری به کار گیرند تا در هنگام ارزیابی بیماران و نیازهای آنان و تعیین اهداف توانبخشی، از آنها الهام گیرند و هدفهای درمانی خود را از این اصول استخراج کنند. هفت اصل توانبخشی روانی میتوانند به بیماران کمک کنند که به آنها رضایت شخصی و احساس خود کارآمدی بدهد:- با بیماران و تفاوتهای نژادی، فرهنگی و جنسیتی آنان محترمانه رفتار شود.
- زندگی بیماران و بیماری مستقیماً مدنظر باشد.
- بیماران باید تا جایی که ممکن است انتخابهای آزادانه داشته باشند.
- به بیماران سطح حمایت مناسب داده شود.
- با مشکلات به صورت جدی عمل شود.
- زندگی آنها هدفمند و غنی باشد.
- زندگی آنها حمایتی و اجتماعی باشد.
مأموریت و چشمانداز برنامه توانبخشی روانی
چشمانداز توانبخشی روانی ملهم از اصول آن است. چشمانداز توانبخشی روانی قادر کردن افراد دچار ناتوانی روانی برای رسیدن به بهترین حد ممکن از عملکرد و استقلال است. مأموریت این رشته درگیر کردن بیماران و خانوادههای آنان در فرآیندی درمانی است که به بهبود کیفیت زندگی آنان به وسیله کاهش نشانههای بیماری، عملکرد در سطحی معنادار در محیط زندگیشان، امید و امید بهبود است. مثال سادهای از واقعیت چشمانداز توانبخشی روانی، تمرکز بر نیازهای حیاتی بیماران و خانوادههای فعال و فرزندپرور است که به کار گرفته میشوند.برنامه توانبخشی روانپزشکی
در برنامه توانبخشی روانپزشکی، خدمات به شکلی یکپارچه ارائه میشوند که در خدمت “چشمانداز” و “ماموریت” قرار دارند. اصول راهنما، راهبردی برای انتخاب درمانها و روشهای هدفگذاری هستند که در اساس، فرآیند توانبخشی را تقویت میکنند. این اصول به عنوان پایهگذار برنامههای حمایتی و انتقال مهارتهای اجتماعی و حرفهای درمانی برای بهبود شرایط بیماران شناخته میشوند. در برنامه توانبخشی روانپزشکی، از روشهای گوناگونی استفاده میشود تا افراد بتوانند بر مشکلات روانی و عاطفی خود غلبه کنند و توانمندیهای خود را برای زندگی بهتر به دست آورند. برخی از روشهای توانبخشی روانپزشکی عبارتند از:- مشارکت در درمان و ارائه شخصی
- روابط درمانی
- ایجاد و حفظ شبکه خانواده در درمان
- آموزش مهارتها
- ایجاد توانمندیهای فردی و اجتماعی در بیماران
- حمایت همراهانه و توانبخشی حرفهای مرتبط
- درمان حمایتی، روانپزشکی و رفتاری
- مساعدت و توانبخشی اجتماعی و خانوادگی
اصول توانبخشی روانی همراه با نمونههایی از روش اجرای آنها
- امکان بازگشت زندگی عادی در جامعه برای بسیاری از جامعه بیماران / افراد دارای ناتوانی روانی به شرط ارائه بهترین خدمات توانبخشی وجود دارد.
- برای کمک به اهداف توانبخشی روانی در مراحل نخستین از مراحل درمانی، ضروری است تا متخصصین برای دستیابی به پیشبینیهای صحیح به مددجویان و خانوادههای آنان کمک کنند.
- نیاز به مشخص کردن اهداف واقعبینانه برای توانبخشی وجود دارد، زیرا این اهداف به افراد کمک میکند تا نقاط قوت و ضعف عملکرد خود را ارزیابی کرده و برای بهبود تلاش کنند. همچنین، همکاری با خانواده و اطرافیان نزدیک میتواند مؤثر باشد.
- نقایص جسمانی و محدودیتها به عنوان مزاحمان در طریق تحقق خدمات روانی و توانبخشی تلقی میشود و اقدامات اجتماعی در راستای بهبود دسترسیپذیری خدمات دولتی و اجتماعی برای بیماران و خانوادههای آنان به کاهش این مزاحمتها کمک خواهد کرد. این اقدامات شامل قوانین دولتی مانند قانون حقوق آمریکاییهای مبتلا به کمتوانی میشود.
- توانبخشی فرآیندی زمانبر و پیچیده است که بیماران و خانوادههایشان فعالانه در برنامهریزی مهم شمرده شده و در تشکیل برنامه مشارکت میکنند.
- حفظ و تداوم ارتباط مثبت درمانی از طریق همکاری میان درمانگر، بیمار و خانواده آنان برای تقویت قابلیتهای فرد بیمار ضروری است و موفقیت بیشتری را به دنبال خواهد داشت.
- یکپارچگی و هماهنگی میان مراکز خدمات توانبخشی بهبود مییابد. برای این منظور باید تعاملات میان درمانگران و گزارشگران برای درک بهتر فعالیتهای همیاریدهی و دسترسی بهتر به خدمات پیگیری فراهم شود.
- تأکید بر قوتها، علایق و قابلیتهای بیماران سنگ بنای اساسی توانبخشی است.
- توانبخشی نیاز به آموزش و تقویت مهارتهای فردی و اجتماعی دارد، که در عین حال نیاز به تکنیکهای یادگیری نیز دارد که این مهارتها را پرورش دهد.
- بازتوانی روانی به مهارتهای فردی و حرفهای وابسته است و درمانگران با همکاری با متخصصین مشاوره از تکنیکهای عملی خاص استفاده میکنند.
- بازتوانی زمانبر و هزینهبر است و نیازمند پشتیبانی صبور و تداومداری بیماران، خانوادهها و درمانگران است.
- درمانگران با پرسیدن از بیماران اهداف شخصی، عملی قابل دستیابی و روزانه را که میتوانند باعث بهبود و بهرهوری در جهت بهبود کیفیت زندگی شوند تعیین میکنند.
دکتر حمید خاکباز
دکترای تخصصی مشاوره و روانشناسی، مدیر واحد توانبخشی سرای احسان
مطالب دیگر مرا بخوانید