ارتباط سلامت روان با سلامت دندان و تأثیر استرس بر سلامت دندان‌ها
چرا دندان‌های سالم با روان سالم ارتباط دارد؟
افسردگی، سوء مصرف الکل، کافئین و تنباکو می تواند سایش و پوسیدگی دندان‌ها را به دنبال داشته باشد. فرد مبتلا به افسردگی معمولاً از خود غافل و نسبت به خود بی اهمیت است مثلاً بهداشت دهان و دندان را به درستی انجام نمی‌دهد. مبتلایان به بیماریهای روانی مزمن معمولاً به صورت شدید و مخرب مسواک می‌زنند که سایش و به دنبال آن پوسیدگی دندان و همچنین تحلیل لثه ایجاد می‌شود. مثلاً بیماران دوقطبی که لیتیوم مصرف می‌کنند بیشتر در معرض خشکی دهان هستند. بزاق نقش حمایت‌کننده از دندان ها را دارد و کم بودن آن منجر به پوسیدگی بیشتر دندان می شود. اسید ناشی از استفراغ نیز در بیماران با اختلالات تغذیه‌ای دندان ها را به پوسیدگی بیشتر مستعد می‌کند. همچنین از عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی وآنتی سایکوتیک احتمال بیشتر عفونت‌های باکتریایی در دهان می باشد. ارتباط سلامت روان و سلامت دهان و دندان دوطرفه بوده و به بر عکس سلامت دهان و دندان ضعیف چه از لحاظ زیبایی و چه بوی بد دهان صحبت کردن افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد که منجر به اضطراب اجتماعی می‌شود.
ارتباط بین استرس، اضطراب و سلامت دندان:
سلامت روان با سلامت دهان و دندان مرتبط است. مسائلی مانند افسردگی، استرس و اضطراب میتواند بر سلامت دندان‌ها تاثیر بگذارد. طبق ارزیابی آزمایشات بهداشت و تغذیه ملی، تقریباً ۷۰ درصد افراد مبتلا به افسردگی، دچار دندان درد می‌شوند، در حالی که نیمی از افرادی که به صورت بالینی دچار افسردگی شده اند، وضعیت دندان‌هایشان را متوسط یا ضعیف می‌دانند. همچنین بین انواع بیماریهای لثه و سلامت روان ارتباط قوی‌ای وجود دارد. افرادی که دارای مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب هستند، باید در روند بهداشت دهان و دندان مراقبت‌های ویژه‌ای داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که دهان و دندان آنها سالم و بدون مشکل است.
دلایل بهداشت دهان و دندان ضعیف
شایع‌ترین علت بهداشت ضعیف دهان و دندان در بیماران مبتلا به مشکلات روانی، اثرات رفتاری استرس و اضطراب است. هنگام مبارزه با یک مشکل روانی ممکن است دشوار باشد که برای مراقبت از دندان‌ها یک روند دقیق و ثابت را دنبال کرد. به همین دلیل مهم است که خارج از زمان دغدغه‌های درونی، زمانی را برای انجام این کار مشخص کرد که بتوان انرژی لازم را برای انجام کارهای روزمره به بیماران داد. همچنین افراد افسرده بیشتر احتمال دارد که رژیم‌های ناسالم داشته باشند و مراجعه به متخصص دندانپزشک را پشت گوش اندازند.
استرس همچنین میتواند اثرات فیزیولوژیکی بر بدن داشته باشد. هجوم هورمون کورتیزول سیستم ایمنی بدن را کاهش می‌دهد که باعث می‌شود باکتری‌ها به لثه حمله کنند و موجب التهاب آن شوند. بعضی از داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب می‌توانند باعث خشکی دهان شوند، به این معنا که بزاق نمی‌تواند پس از خوردن غذا دهان را شستشو دهد، این مشکل میتواند باعث بروز بوی بد دهان نیز بشود.
افراد مضطرب گاهی اوقات علائمی مانند زخم دهان و دندان قروچه را از خود نشان می‌دهند. هر دو موارد به سلامت دهان و دندان آسیب می‌رسانند و هر دو اثر کوتاه مدت و بلند مدت دارند. در مورد دندان قروچه، بیماران ممکن است به طور دائم دندان آسیاب اصلی را از پا در آورند و باعث وارد شدن آسیب‌های جبران‌ناپذیری به مینای دندان شوند.
اهمیت مراقبت از دندان‌های افراد افسرده به دلیل ارتباط استرس و سلامت دندان ها
با وجود اینکه ایجاد یک روال بهداشت دهان و دندان برای افرادی که از افسردگی و اضطراب رنج می‌برند میتواند سخت باشد اما سالم نگه داشتن دندان و لثه‌ها یک مسئله قطعی است که همه افراد باید تلاش کنند دندان‌های خود را دو بار در روز مسواک بزنند و روزانه حداقل یکبار از نخ دندان استفاده کنند. همچنین، ایدۀ خوبی است که برای کمک به شستشوی باقی مانده غذا و از بین بردن باکتری‌های خطرناک از دهانشویه‌های حاوی فلوراید استفاده شود و در صورت لزوم، افرادی که در به یاد آوردن مراقبت از دندان‌هایشان دچار مشکل می‌شوند می‌توانند آلارم صبح و عصر را برای یادآوری مسواک زدن تنظیم کنند، اما این امر در مرکز نگهداری و توانبخشی سرای احسان هر روز پس از مصرف غذا به تمام بیماران یادآوری و تذکر داده می‌شود.
منابع:
